Momenteel is er veel aandacht voor de invloed van de zon op de huid. Hoewel de meeste mensen genieten van de zon, wordt er druk gewerkt aan het geven van informatie over de - vooral schadelijke - effecten van de zon. Dit komt omdat steeds meer mensen met huidkanker te maken krijgen, wat kan komen door te lange blootstelling aan de zon. Echter, de zon heeft ook positieve invloed op de mensen. Zodra de zon eindelijk weer gaat schijnen merk je vaak een grote verandering om je heen. De wereld lijkt ineens veel vrolijker, mensen komen naar buiten, maken spontaan een praatje, kinderen spelen urenlang op straat en de terrasjes in de stad zitten bomvol zonaanbidders. Kortom, de zon lijkt zo gek nog niet, bijna iedereen snakt er naar en we worden er vaak relaxed en vrolijk van. Je vraagt je dan wellicht af waarom de zon zo belangrijk voor ons is.
Wat gebeurt er met de zon op de huid? De zon zorgt ervoor dat in de huid vitamine D wordt aangemaakt. Deze vitamine D wordt via het bloed naar de weefsels getransporteerd. Bij donkere huidtypes verloopt dit proces wat matiger. Het te vaak wassen van de huid kan verhinderen dat er vitamine D wordt aangemaakt. De lever en nieren en het parathyroïd hormoon (PTH) spelen een centrale rol in de stofwisseling en activering van vitamine D3. Na enige blootstelling aan de zon gaat de huid melanine ofwel pigment aanmaken zodat de DNA in de celkernen beschermd wordt. De huid wordt dan bruin. Het gaat pas mis als de zon te lang op de huid straalt, of als de huid te onbeschermd en te gevoelig is om zonnestralen goed op te vangen of wanneer de zon te sterk is (zoals rond het middaguur). De huid kan dan verbranden en dit kan op langere termijn zeer ongunstige schade in de huid opleveren zoals huidkanker.
Hoe kom je aan vitamine D? Huid dat lang genoeg is blootgesteld aan de zon zal vitamine D aanmaken. De meest makkelijke manier om deze belangrijke vitamine 'binnen te krijgen' is dus simpelweg door het zelf aan te maken in de zon. In mindere mate kan het ook via voeding opgenomen worden zoals vette vis, met wat lagere gehaltes in vlees, eieren en wordt het toegevoegd aan boter en bak- en braadproducten. Ook kan vitamine D via supplementen opgenomen worden (in tabletvorm of vloeibaar in bijv. olijfolie).
Wat doet vitamine D? Deze in vet oplosbare vitamine heeft meer en vooral ook belangrijke functies in het lichaam dan tot voor kort gedacht werd. De rol van vitamine D is eigenlijk teveel om op te noemen. Vitamine D speelt o.a. een rol bij:
1. spieren en gewrichten 2. sterke botten en tanden 3. energiehuishouding 4. emoties en depressies 5. vethuishouding 6. hormonen 7. immuunsysteem 8. de huid
Ad 1-2: Om calcium en fosfor uit de voeding te halen en op te nemen in het lichaam heb je vitamine D nodig. Calcium en fosfor zijn essentieel voor diverse biologische processen in het lichaam zoals spiercontractie, prikkelgeleiding, sterke botten en tanden en energiehuishouding (ATP).
Ad 3: Bij langer durende tekorten aan vitamine D kan (chronische) vermoeidheid optreden alsook depressies. Daar vooral in de winter zeer weinig zon is en men ook te dik is aangekleed om goed blootgesteld te worden aan de zon, treedt juist in die periode snel een tekort op. Divers wetenschappelijk onderzoek laat een relatie zien met depressies en winterdipjes en een tekort aan vitamine D.
Ad 5-6-8: Onderzoek toont aan dat vitamine D een rol speelt bij de vethuishouding en daarbij ook bij de hormoonhuishouding. en de regulatie van de vetten in de huid. Een verstoorde hormoonhuishouding kan leiden tot een verstoring in de vetstofwisseling. Zo kan een tekort aan vitamine D ook in relatie staan met een verstoorde sebum (talg) productie bij acne en bij een droge huid.
Ad 7: Een goed immuunsysteem is uiteraard van primair belang voor een goede gezondheid. Vitamine D draagt hier aan bij en zou een rol spelen in o.a. productie van insuline, immuun- en stressrespons, vetstofwisseling, melanine productie en vorming van huid- en bloedcellen.
Hoe kom je aan een tekort aan vitamine D? In principe is een te geringe blootstelling aan de zon een belangrijke factor in een vitamine D tekort. Mensen die veel binnen zitten vanwege werk of oudere leeftijd of ziekte, vrouwen boven de 50 en mannen boven de 70 en mensen met een donkerder huid vallen onder de risicogroep voor een tekort aan vitamine D. Maar tegenwoordig blijkt zelfs een groot percentage (70%) van de Nederlandse bevolking een tekort aan vitamine D te hebben. Daar deze vitamine ook een rol speelt in het immuunsysteem, is het goed om hier meer aandacht aan te geven! Voorkomen is namelijk altijd beter dan genezen. Problemen in de darmen kunnen er toe leiden dat vitaminen zoals vitamine D onvoldoende worden opgenomen. Tekorten aan vitamine D worden momenteel in studies ook gerelateerd aan o.a. borstkanker en darmkanker. Mede gezien de toename aan dit soort kanker en het veelvuldig voorkomen van tekort aan vitamine D lijkt het verstandig om bij het vermoeden aan een tekort dit te laten checken. Vooral mensen met risico op een tekort aan zon vanwege werk, leeftijd (vrouwen boven de 50 en mannen boven de 70), gezondheid/ziekte of afkomst (mensen uit zonnige landen die nu wonen in minder zonnige en koudere gebieden), mensen met zonneallergie, huidaandoeningen met pigmentproblemen zoals vitiligo en donker getinte mensen doen er verstandig aan het hele jaar door extra vitamine D te slikken en bij klachten het bloed te laten nakijken.
Hoe weet je of je een tekort hebt?
Een simpele bloedtest via de huisarts kan snel uitwijzen of je een tekort hebt aan vitamine D.
Is zonnen verstandig?
Misschien is de angst voor de zon momenteel groter dan nodig en wordt het tijd om je goed te laten informeren over hoe je verstandig met de zon om kunt gaan. Je kan hiervoor o.a. terecht bij een huidtherapeut of een dermatoloog. Mijn advies is: niet overdrijven met de zon, zowel in TEVEEL zon als TE WEINIG zon. Zorg voor voldoende zonuren, geniet er van en bescherm je huid voldoende. Vermijd tevens de meest heftige zon momenten (uiteraard is dit sterk afhankelijk van locatie en seizoen). Alleen maar het smeren van crèmes met een hoge beschermingsfactor is naar mijn mening geen reden om dan eindeloos in de felle zon te gaan liggen bakken. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen van huidkanker. Daarbij komt dat veel huidverzorgende producten tal van ongewenste stoffen bevatten die je eigenlijk liever niet op de huid zou willen hebben.
Hoeveel vitamine D kan je slikken? Er zijn tal van berichten over de hoeveelheid vitamine D die je zou moeten innemen bij een tekort of een risico op tekort hiervan. Dr. Gert Schuitemaker raadt in zijn boek "Nieuw licht op vtiamen D en chronische ziekten" aan om per dag 50 mcg vitamine D te suppleren. Eventueel 5-25 mcg wanneer het heel zonnig is en iemand dan veel buiten is, en zodra het minder zonnig wordt en het najaar zijn intrede doet weer overgaan op 50 mcg per dag.
Graag zie ik je reactie op deze blog met jouw ervaringen en eventuele feedback.
PS. Wil je mijn blog delen in jouw netwerk, zodat ook andere mensen met huidproblemen hiervan leren?? Je kan dit heel eenvoudig doen door op een van onderstaande knoppen te klikken. Veel dank hiervoor!
"Een gezonde huid van buiten en van binnenuit!"
Namaste,
Marcelline Goyen Huidtherapeut BHS & Darmtherapeut
Een zonnige groet,
Marcelline Goyen Huidtherapeut
Bronnen:
Dr. Gert Schuitemaker "Nieuw licht op vtiame D en chronische ziekten"
www.natuurdietisten.nl "Het belang van vitaminen A en D" door Marijke de Waal Malefijt
Combs, G.F. The Vitamins – Fundamental Aspects In Nutrition And Health, Second Edition. Academic Press, 1998, ISBN 0-12-183492-1.
Stipanuk, M.H. Biochemical and Physiological Aspects of Human Nutrition. W.B. Saunders Company, 2000, ISBN 0-7216-4452-X.
Characterization of the vitamin D endocrine system in human sebocytes in vitro Christina Krämera,1, Holger Seltmannb,c,1, Markus Seifert a,Wolfgang Tilgena, Christos C. Zouboulisb,c,2, Jörg Reichratha,∗,2 2007
Mar-Apr;24(2):291-5. doi: 10.1111/j.1529-8019.2011.01406.x. Therapeutic hotline. Does isotretinoin have effect on vitamin D physiology and bone metabolism in acne patients? Ertugrul DT, Karadag AS, Tutal E, Akin KO. 2011